lunes, 14 de septiembre de 2015
martes, 30 de junio de 2015
sábado, 27 de junio de 2015
domingo, 24 de mayo de 2009
EL RIFLERO DE FFOS HALEN
El propósito de este blog es brindarles toda la información concerniente a la novela del título. También serán bienvenidos todos vuestros comentarios y consultas.
Un saludo cordial
Carlos Dante Ferrari
Un saludo cordial
Carlos Dante Ferrari
riflero ffos halen galeses mimosa chubut butch cassidy colonizacion novela
FICHA TÉCNICA DE LA NOVELA
EL RIFLERO DE FFOS HALEN
ISBN 950-843-652-2
Autor: Carlos Dante Ferrari
Género: Novela histórica
Temática: Colonización galesa en el Chubut
Distinción: Novela finalista del Premio “La Nación” 2001 – Categoría
“Revelación” - Buenos Aires (ARGENTINA)
Award in Wales (Great Britain) - Book of the Month - July 2004 - Welsh Book Council
Ediciones:
EN ARGENTINA: Primera edición: Abril de 2003 - Ediciones Pasco – Buenos Aires (Colección “Escritores Argentinos de Hoy”) Segunda edición: Mayo de 2004 - Ediciones Pasco – Buenos Aires (Colección “Escritores Argentinos de Hoy)” Tercera edición: Mayo de 2006 - Editorial Vinciguerra - Buenos Aires Cuarta edición: noviembre de 2011 - Ed. Literasur - Buenos Aires.
EN GRAN BRETAÑA: Primera edición: Junio de 2004 - En idioma galés – auspiciada por el Consejo del Libro de Gales (Cyngor Llyfrau Cymru) Editorial: Gwasg Carreg Gwalch - Llanrwst (WALES)
EDICIÓN EN IDIOMA INGLÉS: Primera Edición: marzo de 2015 - Ed. Dunken, Buenos Aires, Argentina - ISBN 978-987-02-8126-9
libros
riflero
ffos
halen
galeses
patagonia
novela
chubut
mimosa
riflero ffos halen galeses mimosa chubut butch cassidy colonizacion novela
TRADUCCIONES A OTROS IDIOMAS
- En el año 2004 la novela fue traducida al idioma galés por el escritor GARETH MILES (Pontypridd - GALES).
GARETH MILES es un reconocido autor y dramaturgo galés. Cursó estudios en el Coleg Prifysgol Gogledd Cymru (Bangor) y se convirtió en escritor profesional en 1982. Ganó el Premio Libro del Año 2008 con la obra Y Proffwyd a’i Ddwy Jesebel
Ha escrito entre otros títulos:
GARETH MILES es un reconocido autor y dramaturgo galés. Cursó estudios en el Coleg Prifysgol Gogledd Cymru (Bangor) y se convirtió en escritor profesional en 1982. Ganó el Premio Libro del Año 2008 con la obra Y Proffwyd a’i Ddwy Jesebel
Ha escrito entre otros títulos:
- Cymru ar wasgar: chwe stori (1974)
- Treffin (1979)
- Diwedd y saithdegau (1983)
- Trefaelog (1989)
- Romeo a straeon eraill (1999)
- Hunllef yng Nghymru Fydd (1995)
- Llafur cariad (2001)
- Cwmtec (2002)
- Ffatri serch (2003)
- Lleidr da (2005)
- En el año 2007 "El Riflero de Ffos Halen" fue traducida al idioma inglés por el escritor DAVID MORGAN (Ystradgynlais/Nefyn - GALES). Esta versión aún permanece inédita.
DAVID MORGAN ha traducido del español al inglés 'Through Spanish Eyes: Five accounts of a sixteenth century missionary expedition to China' (ed. Gregory James, tr, Gregory James and David Morgan, HKUST, Hong Kong, 2004). Se trata de la traducción de un texto español del siglo XVI sobre una expedicion de un grupo de frailes franciscanos a Vietnam y China, escrito por un clérigo anónimo. También colaboró en la traducción de una serie de tres libros de poesías del chino al inglés ('Wet Moon', vols 1-3, Wei Ya, tr. Jasmin Tong, ed. David Morgan, Crown Publishing, Hong Kong, 2004). Ha cursado estudios universitarios en Lengua y Literatura Española en el departamento de Estudios Hispánicos de la Universidad de Manchester, Inglaterra (1963-67). También trabajó durante un período de cinco años en un campo conectado, el de la formación de intérpretes.BREVE SEMBLANZA DEL AUTOR
-->
CARLOS DANTE FERRARI
Nacido en Bryn Gwyn, Gaiman, Provincia del Chubut, Argentina, en el año 1951. Es abogado (UBA) y actualmente se desempeña como Juez de la Cámara de Apelaciones de la Circunscripción Judicial del Noreste del Chubut. Su ascendencia celta por vía materna lo consustanció desde niño con las tradiciones galesas, llevándolo a participar activamente en las actividades musicales y poéticas de esa colectividad. En los tradicionales Eisteddfod consiguió obtener el máximo galardón en idioma castellano para poesía en dos ediciones juveniles (medallas de oro de los años 1969 y 1971) y luego las coronas de plata de los años 1987 y 1991. Estos dos últimos poemas, “Donde estaban los surcos” y “Sueño alfarero”, fueron incluidos junto con el titulado “En esta mañana”en la antología "Desde el Chubut” publicada por Editorial Vinciguerra en 1994. También fue invitado a participar en la antología “Poesía Argentina de Fin de Siglo” (Editorial Vinciguerra, 1997) que en su tomo V incluye los siguientes poemas de su autoría: “La palabra”, “Ese espacio secreto”, “Íntima llovizna”, “Boga sin anclas” y el soneto “Nocturno”.
Escribe poesía y narrativa. En su juventud incursionó asimismo en el periodismo gráfico y radial.
OBRAS PUBLICADAS:
- El Riflero de Ffos Halen (Novela)
- Visiones en la Torre (Novela)
- Ritual de siesta (novela)
- Silencios desatados (Poesía)
- Regiones de la desmemoria (Cuentos)
libros
riflero
ffos
halen
galeses
patagonia
novela
chubut
mimosa
RESEÑA DE LA OBRA
La obra comienza a bordo del velero “Mimosa”, que ha partido desde Liverpool el 25 de mayo de 1865 con destino a la Patagonia, llevando a bordo a un pequeño grupo de galeses a través del océano. Los emigrantes buscan liberarse de la opresión británica, ya que se les impide hablar su lengua y practicar sus tradiciones. Los organizadores de la partida han obtenido del gobierno argentino la concesión de tierras a orillas del río Chubut para que se afinquen allí las familias de colonos, y ellos traen la esperanza de poder practicar allí con libertad sus costumbres, sus creencias religiosas y su idioma.
La descripción que han recibido los emigrantes acerca de las condiciones del entorno geográfico chubutense quizás fue demasiado optimista, pero la realidad que los aguarda en aquella tierra lejana y desconocida es muy diferente: el contacto con los aborígenes esquivos, las inundaciones, los extravíos, la dureza del clima, el hambre y la continua desazón. La inmensidad de la planicie es un desafío muy peligroso para cualquier viajero inexperto.
Los hechos reales más trascendentes de esa epopeya son narrados a lo largo del argumento, con una interesante cuota de ficción destinada a hacer más amena la crónica oficial, entremezclándola con las aventuras del joven protagonista -Randall Ivor Thomas- a quien se lo bautiza como “el riflero de Ffos Halen”. Se trata de un joven que, por circunstancias muy dramáticas, se aleja del núcleo colonizador y es testigo -y a la vez, protagonista- de muchos episodios reales de la época, aunque su participación, ficticia, en nada modifica la realidad histórica, que ha sido respetada al pie de la letra.
La obra, de estilo épico, contiene vívidas descripciones de la colonia galesa del Chubut, un asentamiento de características muy singulares, donde las prácticas celtas perviven hasta la actualidad.
La escritura de esta novela estuvo precedida de un riguroso trabajo de investigación histórica. Además de estudiar una extensa bibliografía sobre el tema, el autor realizó consultas a través de Internet que le proporcionaron un insospechado material para completar una serie de datos vinculados al velero “Mimosa”, así como respecto de la lista de pasajeros que integraban la histórica expedición.
En aquella época, la Patagonia era una tierra ignota y legendaria, de exploración, de refugios y destierros. Los documentados pasos de personajes históricos de la talla de Francisco P. Moreno, Piedra Buena, Luis J. Fontana se entrecruzaron con los de aventureros y bandidos, entre los que se cuentan Butch Cassidy, Sundance Kid y Etta Place; todo ellos retratados en esta historia.
libros
riflero
ffos
halen
galeses
patagonia
novela
chubut
mimosa
riflero ffos halen galeses mimosa chubut butch cassidy colonizacion novela
DISTINCIONES - PRESENTACIONES
El Riflero de Ffos Halen fue una de las cinco novelas finalistas entre 455 obras presentadas al Premio LA NACIÓN de Novela 2001 en la categoría “Revelación”, para autores inéditos.
El jurado estuvo integrado por Alicia Dujovne Ortiz, Isidoro Blaisten y Mempo Giardinelli.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
En julio de 2004 fue proclamada "La novela del mes" por el Welsh Book Council de Gales (Gran Bretaña)
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
El 20 de agosto de 2003, mediante Resolución Nº 1195/03, el Municipio de Puerto Madryn declaró de interés cultural y educativo municipal la presentación de la novela “El Riflero de Ffos Halen” en el Aula Magna de la Sede Puerto Madryn de la Universidad Nacional de la Patagonia “San Juan Bosco”.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Al publicarse la primera edición, fue presentada en la Feria Provincial del Libro (Chubut) el 11 de mayo de 2003.
El 16 de mayo de 2003 el autor fue invitado a presentar su obra en el auditorium del Museo Egidio Feruglio de la ciudad de Trelew.
El 20 de agosto de 2003, mediante Resolución Nº 1195/03, el Municipio de Puerto Madryn declaró de interés cultural y educativo municipal la presentación de la novela “El Riflero de Ffos Halen” que se llevó a cabo el viernes 22 de ese mismo mes y año en el Aula Magna de la Sede Puerto Madryn de la Universidad Nacional de la Patagonia “San Juan Bosco”.
El 27 de agosto de 2003 el autor fue invitado a disertar acerca de la novela y su marco histórico en la sede del Grupo Literario “Encuentro de Escritores Patagónicos”, en la ciudad de Trelew.
El 5 de septiembre de 2003, la Biblioteca Nacional de Gales (Llyfrgell Genedlaethol Cymru) tomó noticia de la publicación de la obra y solicitó un ejemplar para su colección oficial mediante fax dirigido a la Librería Morón de la ciudad de Trelew.
En ese mismo mes y año, el Consejo del Libro de Gales (Cyngor Llyfrau Cymru) inició gestiones para la traducción de la novela al idioma galés, tarea que fue encomendada al conocido escritor y dramaturgo galés Gareth Miles.
En octubre de 2003 el autor firmó un contrato de edición en idioma galés con la editora Gwasg Carreg Gwalch. Se convino una primera tirada de 1.500 ejemplares bajo el título: “Y Gaucho o´r Ffos Halen”.
En abril de 2004 se publicó la segunda edición de autor en Argentina, dado que la primera se había agotado a fines de 2003.
En el mes de julio de 2004 salió a la venta la edición galesa, con notable repercusión, siendo declarada como “La Novela del Mes” por el Consejo Nacional del Libro en Gales.
Hacia fines de ese mes, el autor viajó a Gales como representante del Gorsedd del Chubut ante el Eisteddfod Nacional de Gales, en Casnewydd (Newport).
En el marco oficial de ese encuentro nacional, se realizaron dos presentaciones de la novela, una en la sede de la Cymdeithas Cymru-Ariannin (Asociación Argentino-Galesa) y otra en el Stondyn Llen (Stand de la Literatura).
El 3 de agosto de 2004, la edición galesa fue presentada en la Sociedad Histórica de Pontypridd (Pontypridd Historical Society). El autor fue entrevistado por Dave Edwards, periodista del “Pontypridd Observer” que publicó la nota en ese diario el 12 de octubre de 2004.
La revista literaria “Barn”, en su número 500 (Setiembre 2004), publicó un elogioso artículo sobre la novela de la escritora Cathrin Williams, titulado “Talp o Hanes” (“Fragmento de Historia”).
Durante los días 23 a 27 de octubre de 2004, la productora de televisión “Cwmni Da” de Caernarvon (Gales) viajó a la Argentina y filmó un programa dedicado a la novela y a su autor, que fueemitido por el Canal Nacional de Televisión 4 Gales (Sianel Pedwar Cymru) a comienzos de 2005.
El 27 de octubre de 2004 el escritor Gareth Miles, traductor de la novela al idioma galés, efectuó la presentación de "Y Gaucho o´r Ffos Halen" ante la sociedad de lalle del Chubut en los Altos del Salón San David de Trelew.
En la primavera de 2005 la prestigiosa revista literaria "Taliesin" publicó un artículo del jurista y archidruida Robyn Lewis titulada "Y Gaucho o´r Ffos Halen".
libros
riflero
ffos
halen
galeses
patagonia
novela
chubut
mimosa
CRITICAS Y COMENTARIOS EN GALES
Gwales Review
Ar hyn o bryd mae’n debyg bod bri mawr yn yr Ariannin ar bethau sy’n ymwneud â Phatagonia oherwydd bod yr Arlywydd presennol yn dod oddi yno. Mae’n anochel, felly, bod hanes y Cymry yn y Wladfa yn derbyn mwy o sylw nag arfer, ac fel rhan o hyn cafodd llyfr Carlos D. Ferrari, El riflero de Ffos Halen lwyddiant mewn cystadleuaeth i ddod o hyd i'r llyfr gorau gan awdur oedd yn ysgrifennu am y tro cyntaf. Cyfieithwyd ac addaswyd y nofel yn gelfydd i’r Gymraeg gan Gareth Miles.
Hanes bywyd Ifor Thomas sy’n fab i Megan Thomas a Dafydd Williams, dau a gyfarfu ar fwrdd llong y Mimosa, sef y llong a gludodd yr ymfudwyr cyntaf i’r Wladfa, yw’r nofel. Nid yw Dafydd Williams, er hynny, yn byw i briodi ei gariad nac i weld geni ei fab oherwydd ei fod yn mynd ar goll ar y paith. Ceir ychydig o ramant i ddechrau’r nofel, felly, a da gweld mai pobl o gig a gwaed fel y gweddill ohonom yw’r gwladychwyr a bortreedir yn y nofel! Megir Ifor Thomas gan ei nain a’i daid sy'n cymryd arnynt eu bod yn rhieni iddo, ac mae’r sioc o sylweddoli bod ei deulu wedi dweud celwydd wrtho trwy gydol ei ieuenctid yn ei yrru i fyw allan ar y paith ar ei ben ei hun yn ei ffermdy, gan hela a gwerthu crwyn i wneud ei fywoliaeth.
Nid portread o gymeriad confensiynol a geir yn y nofel felly ond yn hytrach portread o gymeriad sy’n dewis ymneilltuo i fyw bywyd gwahanol ond anturus. Er hynny, collwyd cyfle i ddatblygu cymeriad Ifor Thomas a gweddill ei deulu ac i ddisgrifio'u teimladau yn ystod y cyfnod anodd hwn yn eu bywydau. Yn wir, mae’r nofel yn dioddef yn aml o ddiffyg cymeriadu gan mai digwyddiadau a gweithredoedd y cymeriadau a ddisgrifir i raddau helaeth yn hytrach na’u teimladau.
Yn naturiol, gan fod Y Gaucho o’r Ffos Halen yn adlewyrchu dyddiau cynnar y Cymry yn y Wladfa, sonnir am galedi eu bywyd a’u hamgylchiadau. Er hynny, credaf mai peth anodd yw ysgrifennu nofel am gymeriad ffug sy’n byw mewn lle a chyfnod y ceir cymaint o gofnod ohonynt, yn arbennig gan fod yr awdur mor awyddus i gyfeirio at y digwyddiadau hanesyddol hyn. Canlyniad hyn yw cyfres o gyd-ddigwyddiadau sydd bron yn syrffedus ar brydiau, sy’n golygu bod y nofel yn ymdebygu braidd i nofel antur ar gyfer plant wrth neidio o un digwyddiad i’r llall. Y mwyaf o’r cyd-ddigwyddiadau hanesyddol hyn yw bod Ifor Thomas yn dod ar draws Butch Cassidy a’r Sundance Kid ac yn chwilio am aur gyda hwy, gan syrthio mewn cariad ag Etta Place yn y cyfamser. Yn yr ymgais hon i lynu’n agos at ddigwyddiadau go-iawn mae’r nofel yn disgyn rhwng dwy stôl – rhwng yr hanesyddol a’r llenyddol.
Nith Ifor Thomas sy’n adrodd yr hanes, ond nid yw hyn yn dod yn amlwg tan ail hanner y nofel, a chredaf fod hyn yn wendid y gellid fod wedi ei osgoi. Mae hyn i ryw raddau yn egluro’r diffyg cymeriadu a’r mynegiant o deimladau’r cymeriadau, gan y byddai’n disgrifio teimladau aelodau o’i theulu, ond byddai’n llawer gwell cyflwyno’r berthynas hon o’r cychwyn. Tua’r diwedd mae’r adroddwr yn ychwanegu sentimentalrwydd ystrydebol dianghenraid gan ei bod yn cyfeirio at ei sgwrs olaf gyda’i hewythr cyn iddo farw. Mewn sgwrs sy’n siŵr o fod yn boblogaidd gyda’r gynulleidfa gyfoes, eglura Ifor Thomas i'w nith gymhlethdod perthynas y gwladychwyr gyda Chymru ac Ariannin, gan ei hatgoffa am ei hetifeddiaeth. I goroni’r sentimentalrwydd yn y bennod olaf, mae’r adroddwr yn dibynnu ar ystrydebau megis y gall bellach farw mewn hedd o wybod bod hanes ei hewythr wedi’i gofnodi. Unwaith eto, mae’r awdur yn disgyn rhwng dwy stôl trwy geisio ysgrifennu nofel antur a chofnod teuluol teimladwy ar yr un pryd.
Credaf y gallai Gareth Miles fod wedi gwneud defnydd gwell o’i ddawn fel cyfieithydd trwy gyfieithu gweithiau llenyddol eraill o’r Sbaeneg i’r Gymraeg. Mae’n drueni bod y nofel hon wedi cael ei chyfieithu i’r Gymraeg oherwydd ei bod yn ymwneud â’r Wladfa Gymreig yn unig, gan fod gweithiau llenyddol eraill yn y Sbaeneg o America Ladin a Sbaen sy’n haeddu llawer mwy o gydnabyddiaeth ac a allai gyfoethogi ein llenyddiaeth trwy gael eu cyfieithu i’r Gymraeg. Er hynny, os mai eich bwriad yw dysgu rhywfaint am hanes y Wladfa ac am ein hanes fel Cymry, a hynny mewn modd ysgafnach na darllen llyfr hanes, yna ni chewch gyfeirlyfr sy’n haws ei ddarllen nag anturiaethau’r Gaucho o’r Ffos Halen.
Lowri Williams
Gellir defnyddio'r adolygiad hwn at bwrpas hybu, ond gofynnir i chi gynnwys y gydnabyddiaeth ganlynol: Adolygiad oddi ar www.gwales.com, trwy ganiatâd Cyngor Llyfrau Cymru.
It is possible to use this review for promotional purposes, but the following acknowledgment should be included: A review from www.gwales.com, with the permission of the Welsh Books Council.
Y Gaucho o'r Ffos Halen
Adolygiad gan Glyn Evans o Y Gaucho o'r Ffos Halen gan Carlos D Ferrari. Cyfieithiad Gareth Miles. Carreg Gwalch. £7.
Mae rhai ohonom yn cofio, flynyddoedd yn ôl, fwynhad a gafwyd o lyfrau am 'gowbois' Cymraeg o gymharu â'r rhai Saesneg eu hiaith hynny a fyddem yn eu gweld yn y pictiwrs.
Yn cofio bod yn gaeth i Y March Coch gan R. Bryn Williams ar radio yn gyntaf, oddeutu 1949, ac wedyn yn y comic Hwyl ac yn nofel ar ôl hynny.
Ym 1950 enillodd yr un awdur, R Bryn Williams, wobr yn Eisteddfod Genedlaethol Caerffili gyda'i Bandit yr Andes a ddaeth hefyd yn ddrama radio boblogaidd.
Cyn yr un o'r ddwy yma roedd Bryn Williams wedi cyhoeddi Straeon Patagonia yn adrodd ymhlith hanesion eraill hanesyn y ceffyl rhyfeddol, Malacara, a achubodd fywyd John Daniel Evans.
Ond er bod tebygrwydd rhwng ei nofelau ef a'r Westerns Saesneg straeon cwbl Gymreig oeddan nhw am Gymry yn y Wladfa a sefydlwyd ganddynt ym Mhatagonia, yr Ariannin.
Wedi'r bwrlwm hwnnw bu'n hirlwm oni bai am ddwy nofel arall a gyhoeddwyd eto gan R. Bryn Williams ddiwedd y chwedegau a dechrau'r saithdegau, Y Rebel ac Agar.
Aur llenyddol
Mae'n rhywfaint o syndod i wythïen mor gyfoethog a naturiol Gymraeg esgor ar gyn lleied o aur llenyddol. Ond ychydig drybeilig o weithio a fu arni ar wahân i ymdrechion clodwiw Bryn Williams.
Hyd yn oed pan ddaeth teledu Cymraeg i'w oed ni fu'r cefndir hwn sy'n gyfuniad amheuthun o'r dieithr a'r cyfarwydd yn sbardun.
Sgrifennu yn Sbaeneg
O ganlyniad, mae Y Gaucho o'r Ffos Halen y nofel Gymraeg gyntaf a'i chefndir yng Ngwladfa Patagonia i'w chyhoeddi ers blynyddoedd lawer.
Yn gyfuniad o nofel serch a nofel hanes mae'n cychwyn ar fwrdd y Mimosa a'r fintai gyntaf o ymfudwyr o Gymry yn cyrraedd Patagonia.
Ni all unrhyw un a ymwelodd â Phatagonia, a gweld natur yr amgylchedd naturiol yno, beidio â dyfalu beth oedd ymateb y Cymry hyn i'w golwg gyntaf ar y tir cras ac anghroesawgar hwn - yn enwedig â hwythau wedi'u harwain i gredu fod tiroedd ffrwythlon, ir, yn eu disgwyl.
Mae'r ymateb hwnnw yn cael ei gyfleu yn effeithiol iawn yn Y Gaucho o'r Ffos Halen.
"Gobeithion twyllodrus oedd y rhain. Cafwyd, wedi glanio, fod y ddarpariaeth yn wahanol iawn i'r disgwyl. Nid oedd y llety ond hoewal cyfyng, simsan, na wnâi lawer i warchod ei breswylwyr rhag yr oerwynt a chwythai o'r môr . . . fe'u synnwyd gan grinder diflas y wlad y tu hwnt i'r traeth. Y rhyfeddod pennaf oedd nad oedd yr un goeden i'w gweld yn unman .
"Enynnodd dieithrwch ac ansicrwydd eu hamgylchiadau i lawer o anghydfod a ffraeo . . .er gwaethaf areithiau huawdl, tanbaid, Edwin Roberts a addawai bethau gwych iawn i ddyfod. . ."
Ond caledi, siom ac hyd yn oed drychinebau a ddaeth i drethu dewrder y Cymry a hynny'n cael ei amlygu drwy hanes arwr y nofel, Ifor Randal Thomas, a'i gymhlethdodau teuluol. Er, go brin fod angen dweud, "adlewyrchai sefyllfa'r teulu Thomas argyfwng cyffredinol y Wladfa" i'r darllenydd sylweddoli hynny.
Butch a Sundance
Cawn yr argraff ar y cychwyn mai ailadrodd hanes yr ymsefydlu trwy ei lygaid ef a'i deulu yw'r unig fwriad ond er bod hynny'n digwydd mae stori'n tyfu hefyd gan gyrraedd ei phenllanw gydag ymweliad Butch Cassidy a'r Sundance Kid a chartref Ifor a charwriaeth Ifor ag Etta Place, gwraig Sundance.
Dydi hyn ddim mor ffansïol ag yr ymddengys ar yr olwg gyntaf.
Bu Butch a Sundance yn byw ar eu hysbail yn Cholila ar gyrion Y Wladfa ac y mae'n wir iddyn nhw fod yn cymysgu â'r Cymry gan hyd yn oed ymweld â chartrefi ambell un a gwneud cryn argraff oherwydd eu hymarweddiad foneddigaidd "a'u Saesneg da" yn ôl un sy'n cofio'r straeon amdanynt.
O safbwynt storïol dyma ran fwyaf gafaelgar y nofel gyda'r awdur yn anhuddo tyndra'n ofalus hamddenol a chreu awyrgylch o beryg ac ofn wrth i Ifor ddangos iddyn nhw, yn ei ddiniweidrwydd, bot o aur y mae wedi ei gasglu .
Mae'r amseru yma, wrth adrodd, yn gelfydd tu hwnt a'r stori am gariad coll yr Ifor claf o serch yn llawn sensitifrwydd.
Dyma yn sicr ran orau y llyfr o safbwynt nofelaidd.
Caledi a dewrder
Ond mae i'r gweddill rinweddau hefyd ac yn profi unwaith eto offeryn pa mor effeithiol yw ffuglen i drosglwyddo Hanes.
Mae'r diddordeb sy'n deillio o weddill y nofel yn ymestyn o'r wybodaeth am helyntion a chaledi a dewrder gwladychu a chydol yr amser mae cyffyrddiad yr awdur yn sicr.
Dim ond ymhellach yn y nofel y sylweddolwn pwy sy'n dweud y stori ac y mae hynny yn egluro'r arddull sydd weithiau'n ymddangos yn hen ffasiwn ond, wedi arfer â hi, yn gweddu i'r dim i gefndir a chyfnod y nofel - er bod rhywun yn ofni y gall anystwythder yn y naratif brofi'n dramgwydd i rai darllenwyr.
Yn gwbl naturiol; yn unol a symlrwydd y gwaith ac heb ymddangos yn hunandybus, pregethwrol na phwysfawr mae cwestiynau fel hunaniaeth a gwreiddiau yn bynciau trafod wrth i'r Cymry ddygymod a deuoliaeth bod yn hen genedl yn ceisio diogelu ei diwylliant a'i ffordd o fyw dan ddylanwadau gwlad ddieithr.
"Un o blant yr Ariannin a Phatagonia wyf i, merch i Gymro a Chymraes oedd ymhlith y fintai wladfaol gyntaf," meddai'r storiwraig wrth drafod y dylanwadau arni. Dylanwadau amgylcheddol "awelon a dsdaw o'r paith ac o'r meysydd - mŵg o dân coed, alffalfa newydd ei doirri" a "chwaon chwys a baco" a lynai wrth ddillad y dynion ar y naill law a hen werthoedd ei chenedl ar y lall .
Os nad yw'n gwneud dim arall mae'r nofel hon yn dangos sut y gall amgylchiadau arbennig ac adfyd greu pobl arbennig hefyd.
Diolch am ei chael yn y Gymraeg.
Dengys hefyd bod yn y chwarel arbennig hon ddigonedd o straeon eraill i'w cloddio a chyda'r deffroad newydd yn yr ymwybyddiaeth o Gymreictod yn y Wladfa gellir gobeithio y bydd eraill am efelychu ymdrech Carlos Ferrari a Gareth Miles - a'r teledu yn gweld gwerth yn hynny hefyd.
Glyn Evans
http://www.bbc.co.uk/cymru/adloniant/llyfrau/adolygiadau/433-gaucho.shtml
Suscribirse a:
Entradas (Atom)